Een lichtplan ondersteunt architecten tijdens ontwerpkeuzes

In de ontwerpfase heeft een verlichtingsplan grote meerwaarde voor architecten; al op een vroeg moment wordt inzichtelijk gemaakt hoe de lichtintensiteit per zone van een ruimte of gebouw is. Op deze manier kan worden bepaald of de verwachte lichtopbrengst overeenkomt met het programma van eisen. Eventuele ongewenste donkere hoeken kunnen worden voorkomen. De architect heeft met een dergelijke berekening een goede informatiebron voor de gesprekken met de opdrachtgever, installateur en/of aannemer.

Bureau Bouwkunde heeft de kennis in huis om deze dienstverlening aan te bieden als aanvullende ondersteunende dienst. Onze collega Eduardo Bogota heeft naast bouwkundige ook installatietechnische kennis en maakte recentelijk voor diverse opdrachtgevers verlichtingsplannen voor een school en een twee bibliotheken.

Eduardo: “Op niet-natuurlijke verlichting wordt in het bouwproces niet getoetst. Het is geen onderdeel van het Bouwbesluit zoals daglicht dat bijvoorbeeld wel is. Hierdoor is de kans aanwezig dat er in een laat stadium iets wordt ontdekt wat niet goed is.

De vereisten of wensen zijn per ontwerp verschillend; een bibliotheek is uiteraard weer anders dan een theater of een school. Een werkplek heeft conform de NEN-EN 12464-1 een goede lichtopbrengst van minimaal 500 lux nodig op het werkvlak. Waar voor een algemene ruimte 300 lux gevraagd wordt. Dan is logischerwijs een ander lichtplan of armatuur nodig.

Het verzorgen van een lichtberekening of plan is in wezen natuurlijk niet uniek en wordt door veel leveranciers ook gedaan. Wij willen dit toch ook als dienst aanbieden zodat al in het ontwerptraject van VO t/m TO inzichtelijk is wat de mogelijke lichtopbrengst is. Op deze manier kun je het ontwerp nog sturen waar nodig.

Onze lichtberekeningen maken wij met het open-source platform van DiaLux Evo. Op basis van het geleverde ontwerp van de architect tekenen wij de benodigde elementen zoals wanden, vloeren, kozijnen en dergelijke. Hiermee wordt de basis voor de lichtberekening gemaakt en geven we de berekeningsvlakken aan. Uit de berekening volgt uiteindelijk een rapportage met daarin de verlichtingsintensiteit per aangegeven berekeningsvlakken, zowel visueel in 3D als in 2D. De uitkomst kunnen we aansluitend als onderlaag gebruiken in BIM.

Onze organisatie bestaat natuurlijk uit bouwkundigen, maar in de praktijk profiteren wij geregeld van de brede kennis die wij hebben op het gebied van bijvoorbeeld installatietechniek. Gedurende de planuitwerking kunnen wij een integraal plan leveren. Op het moment dat in het ontwerp een ventilatiesysteem wordt meegenomen, om een voorbeeld te noemen, kunnen wij aangeven hoe groot de kanalen moeten worden. Op deze manier weet de architect wat de vrije hoogte is en hoe de ruimte straks eruit komt te zien. Ik denk dat wij door over de grenzen van puur de bouwkundige discipline te kijken uiteindelijk grotere meerwaarde leveren. Een lichtberekening of verlichtingsplan is in dit kader ook een mooi voorbeeld. Ons doel is onze opdrachtgevers volledig ontzorgen door ons integrale dienstenpakket.”