Iedereen in de bouw die te maken krijgt met BIM heeft het zo langzamerhand al gehoord, uitspraken als “BIM verbetert het ontwerp- en bouwproces”, “met BIM krijg je meer inzicht” of “BIM reduceert faalkosten”. BIM biedt fantastische mogelijkheden om op allerlei gebieden de kwaliteit te verbeteren en de faalkosten te beperken. Het is wat ons betreft echter nog geen allesomvattende oplossing. Bouwen is en blijft immers mensenwerk. Binnen de ketenintegratie die door BIMmen ontstaat, blijft communicatie en onderlinge afstemming echter essentieel. De vraag blijft: welke resultaten kun je door middel van BIM realiseren en hoe realiseer je dit eigenlijk?
Hoe verbeter je het ontwerp- en bouwproces met BIM? Door het gebruik van één centraal BIM is het ontwerp- en bouwproces getransformeerd van een traditioneel lineair uitwerkingsproces naar een circulair collectief proces. De mogelijkheden die BIM biedt zorgt ervoor dat kennis en kunde eerder in het proces ingezet word. Dit is wat ons betreft een grote pré ten opzichte van de traditionele manier van planuitwerking. Deze manier van samenwerken betekent echter ook dat we nóg beter moeten communiceren en hiermee is tevens het belang van een juiste proces nog belangrijker.
Wij maken aan de hand van de projectplanning een ‘road map’ of procesplanning waarin in de informatiebehoeften van de verschillende projectpartners op hoofdlijnen worden benoemd. Hiermee communiceer je aan het begin van het uitwerkingsproces direct op welk moment je specifieke informatie van een projectpartner nodig hebt. Hierbij kun je denken aan dat de constructeur van de architect de informatie wilt ontvangen hoe hoog de verdiepingshoogte wordt zodat hij zijn dimensies kan bepalen. Of de installateur graag van de constructeur wilt horen waar sparingen mogelijk zijn ten behoeve van zijn kanalen. Het benoemen van deze informatiebehoeften draagt bij aan het feit dat bouwpartners discipline overstijgend kunnen samenwerken en optimaliseer je het proces enorm.
Het zal voor niemand een verrassing zijn dat je met de informatie die je in het BIM verwerkt uiteindelijk data kunt controleren en visualiseren. Wat je uiteindelijk met deze inzichten doet is verschillende per discipline en/of de informatie waarvoor je het BIM voor gebruikt. Dit kan voor de architect de validatie van het ontwerp t.o.v. het Programma van Eisen zijn. De opdrachtgever wilt waarschijnlijk het verhuurbaar vloeroppervlakte (VVO) of andere hoeveelheden uit het BIM halen. De aannemer gebruikt het BIM voor de ondersteuning voor de inkoop en toeleveringen, zoals prefab betonvloeren, kalkzandsteenwanden, gevelsystemen, installaties. BIM coördinatie en clashcontroles zijn in een dergelijk proces onmisbaar. Het is namelijk van groot belang dat je deze verschillende belangen bundelt en structuur biedt zodat de behoefte aan informatie eenduidig en consistent in het BIM wordt verwerkt. Op deze manier kun je namelijk controleren of het model voldoet aan de gemaakte afspraken.
Bureau Bouwkunde Nederland werkt in BIM volgens de welbekende open BIM standaarden als bijvoorbeeld NLRS, NL-SfB, de structuur en uitgangspunten van de basis ILS en ILS O&E. Op deze manier zijn alle elementen in het BIM eenduidig, inzichtelijk en herkenbaar. Met behulp van onze software kunnen wij vervolgens de eigenschappen van het ontwerp zichtbaar maken en analyseren.
Zo zijn er controlesets zoals bijvoorbeeld overzicht van de toegepaste materialen, type kozijnen, brandwerende scheidingen. Je kunt bovendien toetsen of het ontwerp voldoet aan het Bouwbesluit, er voldoende stelruimte is opgenomen en/of de juiste type isolaties zijn toegepast. Daarbij is het bijvoorbeeld ook mogelijk om een analyse te maken van de verschillende types prefab (gevel)elementen en stelkozijnen. Met name deze facetten zijn belangrijk om het BIM te toetsen met oog op de uiteindelijk uitvoering. Deze functionaliteit maakt de workflow voor onderlinge communicatie, coördinatie en controles veel efficiënter en inzichtelijker.
Hoe reduceer je faalkosten met BIM? Dit doe je feitelijk door alle benodigde informatie (zowel geometrie als data) correct te verwerken in BIM. Deze methodiek wordt ook wel virtueel bouwen genoemd. Dit betekent dat alle relevante informatie van een bouwwerk wordt opgeslagen, gebruikt, beheerd en ondersteund in BIM. Door middel van deze informatie controleren wij in een vroeg stadium hoeverre het ontwerp integraal is afgestemd. Dit doen we onder andere door middel van een controle of in het BIM elementen elkaar doorsnijden. Deze manier van clashcontrole heet in de wereld van BIM ‘clash of collision’. Het oplossen van dergelijke clashes levert een heel duidelijk voorbeeld hoe je faalkosten reduceert. Het is immers goedkoper om in een virtueel de knelpunten op te lossen dan tijdens de uitvoering.
De mogelijkheden van clashdetectie zijn zeer uitgebreid en stopt niet bij ‘clash of collision’. Middels een clashcontrole bekijken we bijvoorbeeld ook onder andere of de constructieve sparingen, peilmaten, de plafondhoogtes in combinatie met de benodigde installatietechniek op elkaar zijn afgestemd. Door middel van clashobjecten kunnen tevens aanvullende zaken worden gecontroleerd zoals bijvoorbeeld de noodzakelijke (werk)ruimte voor het vervangen van filters.
Het antwoord op de vraag hoe wij waarde creëren of realiseren door middel van BIM verschilt natuurlijk per project, bouwpartners en/of opdrachtgever. Daarbij is BIM is in onze optiek een middel en geen doel opzich. BIM is in essentie een collectieve benadering van het ontwerp- en bouwproces in plaats van een individuele. BIM creëert een gecontroleerd, transparant en centraal platform dat toelaat om beter samen te werken. Deze collectieve benadering vraagt echter ook om collectieve afspraken omdat de informatie van verschillende disciplines samenkomen in één centraal model. Dit vraagt vervolgens om goede coördinatie zodat er duidelijk afspraken gemaakt kunnen worden over de in- en output van het BIM. Het is dan ook belangrijk om in overleg en in een zo vroeg mogelijk stadium duidelijkheid te scheppen over de uiteindelijke gezamenlijke doelen. Hier zijn de welbekende afsprakendocumenten voor als een BIM protocol, ILS en BIM uitvoeringsplan. In relatie daarmee worden de beoogde BIM-toepassingen en (clash)controles bepaalt waartoe het BIM zal worden gebruikt in het project.
Onze werkzaamheden starten wij dan ook door het opstellen van een BIM protocol, een ILS en een BIM uitvoeringsplan. Hierin worden alle (modelleer)afspraken en controles vastgelegd en is het uiteindelijk eindresultaat gedefinieerd. Aansluitend coördineren en regisseren alle wij BIM activiteiten binnen het project en zorgen we voor zowel de clashdetectie als modelvalidatie. Deze werkzaamheden dragen bij aan de ontwerpintegratie van de verschillende disciplines. Aansluitend vormt onze BIM coördinatie als controlemiddel om te toetsen of alle vereiste informatie goed is verwerkt. Hiermee ontzorgen onze opdrachtgevers en bewaken wij de doelstellingen van het BIM.
Bent u benieuwd wat wij voor u kunnen betekenen? Neem dan vrijblijvend contact op met Nils van der Waal 010-417 7714 of via n.vanderwaal@bureaubouwkunde.nl
Bouwmanagement | Planuitwerking | Plantoetsing
ISO 9001 | NEN 2580 | NEN 2535 | BREEAM-NL
