Gebruiksmelding brandveiligheid: voor wie, hoe, waarom en waar je op moet letten

Een gebruiksmelding brandveiligheid is een verplicht onderdeel van het Besluit bouwwerken leefomgeving. Veel gebouweigenaren en gebruikers zijn zich hier niet van bewust, terwijl het niet naleven ervan serieuze gevolgen kan hebben. In deze blog leggen we uit voor wie de gebruiksmelding aan de orde is, hoe je deze indient, waarom dit nodig is, en wat de aandachtspunten zijn.

Voor wie is het doen van een gebruiksmelding brandveiligheid verplicht?

Een gebruiksmelding is verplicht voor:

• Gebouwen waarin meer dan 50 personen tegelijk aanwezig zijn (bijvoorbeeld scholen, horecazaken, sporthallen of kantoren met veel personeel).
• Gebouwen met een logiesfunctie (zoals hotels of B&B’s).
• Gebouwen waarin zorg wordt verleend aan personen die niet (volledig) zelfredzaam zijn (bijvoorbeeld verzorgingshuizen of kinderopvang).

Heb je te maken met een van deze situaties? Dan is de kans groot dat je een gebruiksmelding moet doen voordat je het gebouw in gebruik neemt of een nieuwe functie start. Let op: bij een verbouwing of functiewijziging kan een melding opnieuw nodig zijn.

Waarom is een gebruiksmelding nodig?

De gebruiksmelding is bedoeld om de brandveiligheid van gebouwen te waarborgen. De gemeente of brandweer beoordeelt of het gebruik van het gebouw voldoet aan de regels uit het Bbl. Het doel:

• Beperken van brandrisico’s voor gebruikers en hulpdiensten.
• Zekerstellen dat er voldoende vluchtmogelijkheden zijn.
• Controleren of er passende brandbeveiligingsinstallaties aanwezig zijn.

Zonder gebruiksmelding kun je als eigenaar of gebruiker bij brand aansprakelijk worden gesteld, ook als je verder aan alle technische eisen voldoet.

Wie controleert of een gebruiksmelding gedaan is?

De controle op het doen van een gebruiksmelding ligt bij de gemeente, vaak in samenwerking met de regionale brandweer. Dit gebeurt bijvoorbeeld:

• Bij het verlenen van een omgevingsvergunning voor bouwen of verbouwen.
• Tijdens een brandveiligheidscontrole op locatie.
• Bij een melding van een incident of klacht.
• Naar aanleiding van een inspectie bij bestaande bouw, bijvoorbeeld bij functiewijziging of bij reguliere handhavingsacties.

In het geval van bestaande bouw zal de gemeente toetsen of het gebruik van het pand conform het Bbl is en of er destijds een gebruiksmelding had moeten worden gedaan. Ontbreekt deze, dan kan alsnog een melding geëist worden of in sommige gevallen zelfs handhavend worden opgetreden.

Hoe werkt dit bij bestaande bouw?

Bij bestaande bouw is het soms onduidelijk of en wanneer er ooit een gebruiksmelding is gedaan. Als het gebruik van het pand tussentijds gewijzigd is – bijvoorbeeld door functiewijziging, uitbreiding of intensiever gebruik – kan er alsnog meldingsplicht zijn.

Het is dus belangrijk om periodiek te toetsen of het huidige gebruik van een gebouw nog past binnen de bestaande melding. Bij twijfel is het raadzaam om contact op te nemen met de gemeente of een specialist in te schakelen voor een brandveiligheidsscan.

Waar moet je vooral op letten bij het doen van een melding?

1. Controleer de brandveiligheidsvoorzieningen – kloppen de tekeningen, zijn installaties getest, zijn er voldoende nooduitgangen?
2. Zorg voor actuele plattegronden – met vluchtroutes, compartimentering en blusmiddelen.
3. Let op wijzigingen in het gebruik – een nieuwe huurder, ander gebruik of uitbreiding kan een nieuwe melding noodzakelijk maken.
4. Bewaar een kopie van de melding en zorg dat het brandveiligheidsplan intern bekend is.

Neem contact op voor meer informatie

Heb je hulp nodig bij de beoordeling of jouw pand meldingsplichtig is? Neem contact met ons op, wij hebben ruime expertise op het gebied van brandveiligheid in huis.

Veelgestelde vragen gebruiksmelding brandveilig gebruik

Wat is een gebruiksmelding brandveilig gebruik?

Een gebruiksmelding brandveilig gebruik is een verplichte melding aan de gemeente waarin je aangeeft dat een gebouw op een bepaalde manier in gebruik wordt genomen, zodat gecontroleerd kan worden of dit veilig is volgens het Bbl.

Wanneer ben ik verplicht om een gebruiksmelding te doen?

Een gebruiksmelding brandveilig gebruik is verplicht als:

• er meer dan 50 personen tegelijk aanwezig kunnen zijn;
• er sprake is van een logiesfunctie (zoals hotel of B&B);
• er zorg wordt verleend aan mensen die niet of beperkt zelfredzaam zijn.

Ook bij functiewijziging of intensiever gebruik kan een nieuwe melding nodig zijn.

Hoe kan ik controleren of ik een gebruiksmelding moet doen?

Controleer het gebruik van het gebouw: het aantal aanwezigen, de functie (zoals logies of zorg), en de aard van de gebruikers. Twijfel je? Raadpleeg het Omgevingsloket of een expert brandveiligheid.

Waar doe ik een gebruiksmelding brandveiligheid?

Via het Omgevingsloket online. Hiervoor heb je eHerkenning (voor bedrijven) of DigiD (voor particulieren) nodig.

Hoe lang van tevoren moet ik de gebruiksmelding indienen?

Minimaal vier weken voor ingebruikname van het gebouw of de nieuwe functie.

Moet ik ook een gebruiksmelding doen bij bestaande bouw?

Ja, als het gebruik wijzigt of als blijkt dat het huidige gebruik alsnog meldingsplichtig is. Dit komt vaak aan het licht bij inspecties of vergunningsaanvragen. Het is jouw verantwoordelijkheid om te zorgen dat de melding op orde is.

Wat moet ik meesturen bij een gebruiksmelding?

• en plattegrond van het gebouw met vluchtroutes en brandcompartimentering;
• Informatie over brandveiligheidsvoorzieningen, zoals blusmiddelen, rookmelders en noodverlichting;
• Eventueel aanvullende gegevens als daarom gevraagd wordt door de gemeente.

Hoe weet ik of mijn gebruiksmelding is goedgekeurd?

Je ontvangt meestal een ontvangstbevestiging van de gemeente. Als er opmerkingen of aanvullingen nodig zijn, nemen zij contact met je op. Let op: een gebruiksmelding is géén vergunning, maar een formele melding. Als er een omgevingsvergunning vereist is, moet je die apart aanvragen.

Bureau Bouwkunde is een bouwkundig adviesbureau met brede expertise. Neem contact op voor meer informatie, wij vertellen er graag meer over.

Lees hier verder:
BLOG: Brandscan voor bestaande gebouwen
Project: Brandveiligheid dorpshuis en basisschool
BLOG: Wat staat er in een rapport brandveiligheid en waarom heb je dit nodig?
BLOG: Wat is brandveiligheid precies?
Bekijk onze dienst: Brandveiligheid