Het belang van brandmeldinstallaties

Het belang van brandmeldinstallaties wordt geregeld aangetoond door de gevolgen van grote branden die het nieuws halen. Zoals de recente brand op een bedrijventerrein in Ter Aar die viel in de categorie ‘zeer grote brand’. Een goed functionerend branddetectiesysteem in combinatie met een ontruimingsinstallatie zijn belangrijke toepassingen waar het gaat om brandveiligheid.

Wat is een brandmeldinstallatie?

Een brandmeldinstallatie is een integraal systeem van op elkaar afgestemde apparatuur, specifiek ontworpen door een brandveiligheidsspecialist voor en passend bij een specifiek gebouw of situatie. De juiste plaatsing van de diverse onderdelen wordt door de brandveiligheidsspecialist bepaald. Hieronder worden om te beginnen de onderdelen van een branddetectiesysteem verder toegelicht.

Brandmeldinstallatie

Een brandmeldinstallatie is ontworpen om branden te vroegtijdig detecteren en te signaleren, zodat maatregelen genomen kunnen worden. Het systeem bestaat uit een combinatie van apparatuur, zoals de brandmeldcentrale, rookmelders, hittemelders, vlamdetectoren. De installatie moet voldoen aan strenge eisen voor ontwerp en plaatsing; deze normen zijn vastgelegd in de norm NEN2535.

Brandmeldcentrale
De brandmeldcentrale vormt het centrale brein van de brandmeldinstallatie. De signalen van de verschillende melders en detectoren worden hier ontvangen en alarmsignalen zoals geluidssirenes en visuele meldingen worden geactiveerd.

Rookdetectie

Rookmelders zijn er in diverse typen en vormen een veel voorkomend onderdeel van branddetectiesystemen. Ze kunnen vroegtijdig rookdeeltjes in de lucht detecteren en het alarmsysteem activeren.

Hittedetectie en vlamdetectie
Hittemelders reageren op veranderingen in temperatuur en kunnen bijvoorbeeld nuttig zijn ruimtes waar rookontwikkeling normaal is, zoals in keukens (stoom) of bij evenementen (denk aan kunstrook). Vlamdetectoren (infrarood en ultraviolet) nemen specifiek de aanwezigheid van vlammen waar en worden bijvoorbeeld in bepaalde industriële omgevingen of grote fabriekshallen toegepast.

Ontruimingsinstallatie

Een ontruimingsinstallatie kan bij een kleine brandmeldinstallaties worden geïntegreerd, maar is meestal een op zichzelf staande installatie die dient te voldoen aan de norm NEN2575. Een ontruimingsinstallatie maakt altijd deel uit van het integrale systeem van branddetectie. Doel is uiteraard om mensen snel en veilig uit een gebouw te evacueren. Het bestaat uit een netwerk van signaalgevers en luidsprekers die verspreid zijn over het gebouw. Wanneer er een ontruimingsalarm wordt geactiveerd, worden alle aanwezigen gewaarschuwd om het gebouw zo snel mogelijk te verlaten.

Hoe worden brandmeldinstallaties ontworpen?

Het ontwerpen van brandmeldinstallaties is een specialistische taak die wordt uitgevoerd door ervaren, gekwalificeerde en gecertificeerde professionals. Een brandmeldinstallatie moet niet alleen voldoen aan de wettelijke eisen, maar ook afgestemd zijn op de specifieke kenmerken en risico’s van het gebouw waarin deze geïnstalleerd wordt.

Het ontwerpproces begint met een grondige analyse van het gebouw, waarbij onder andere gekeken wordt naar grootte, indeling, vluchtroute, bouwmaterialen, naar aanwezige waardevolle of risicovolle materialen en het gebruik van het gebouw. Op basis van deze analyse wordt er een risico-inventarisatie opgesteld, waarin de risico’s op brand in kaart worden gebracht. Vervolgens wordt er op basis van deze inventarisatie PvE en een ontwerp gemaakt voor de brandmeldinstallatie. Hierbij wordt rekening gehouden met de wettelijke eisen, zoals die zijn vastgelegd in het Bouwbesluit 2012 en de NEN 2535 norm, maar ook met aanvullende eisen en wensen van de opdrachtgever of de verzekeraar.

Het ontwerp omvat onder andere de plaatsing en het type van brandmeldcentrale en melders/detectoren, de doormelding naar de particuliere alarmcentrale (PAC) of regionale alarmcentrale (RAC) cq brandweer en tot slot de ontruimingsalarminstallatie.

Implementatie gebeurt door gespecialiseerde en gecertificeerde installateurs. Het testen en inspecteren is verantwoordelijkheid van onafhankelijke inspectiebureaus om te verifiëren dat de installatie goed functioneert en voldoet aan de gestelde eisen en normen, zoals opgesteld door het CCV. Het CCV stelt ook eisen aan het periodiek onderhoud.

NEN2535: de norm voor brandmeldinstallaties?

Het voldoen aan NEN2523 is verplicht gesteld in het Bouwbesluit 2021. De NEN2535 is een Nederlandse norm waarin de eisen zijn vastgelegd waaraan brandmeldinstallaties moeten voldoen. De norm is bedoeld voor de ontwerpers, installateurs, onderhoudsbedrijven en inspecteurs van brandmeldinstallaties en zorgt voor het waarborgen van de betrouwbaarheid van brandmeldinstallaties.

De NEN2535 geeft onder andere richtlijnen voor de plaatsing van melders/detectoren, het type melders/detectoren en eventuele overige installaties gerelateerd aan brand. Tevens geeft de NEN2535 richtlijnen voor de doormelding van alarmen naar particuliere alarmcentrale (PAC) of regionale alarmcentrale (RAC) cq brandweer, plus het beheer en onderhoud van de brandmeldinstallatie.

De norm schrijft voor dat een brandmeldinstallatie moet bestaan uit een samenhangend geheel van de componenten, zoals hierboven beschreven. Het detectiesysteem moet functioneren als een betrouwbaar geheel. De NEN 2535 wordt regelmatig herzien om up-to-date te blijven met de laatste ontwikkelingen op het gebied van brandmeldinstallaties en brandveiligheid.

Specifiek voor de ontruimingsinstallatie is zoals hiervoor vermeld de norm NEN2575 van toepassing.

Wanneer is een brandmeldinstallatie verplicht?

Wanneer een brandmeldinstallatie verplicht is wordt bepaald door het Bouwbesluit 2012 (alsmede het Arbobesluit) en hangt af van de volgende factoren:

1. 1. Gebruiksfunctie: Een brandmeldinstallatie is verplicht in gebouwen met bepaalde gebruiksfuncties, zoals bijvoorbeeld ziekenhuizen, hotels, kinderdagverblijven, gevangenissen, onderwijsinstellingen, winkelcentra, enzovoort. De specifieke eisen en omvang van de installatie kunnen variëren afhankelijk van de grootte, het type en het gebruik van het gebouw.
   2. Brandcompartimenten: Als een gebouw meerdere brandcompartimenten heeft, kan het zijn dat er een brandmeldinstallatie vereist is. Dit is vaak het geval in grotere gebouwen waarin verschillende brandcompartimenten worden gebruikt om branduitbreiding te beperken.
   3. Bij vluchtwegen met een ‘doodlopende gang’
   4. De grootte en/of hoogte van een gebouw, zowel voor woongebouwen als niet-woongebouwen.
   5. Het Bouwbesluit 2012 omschrijft nog een aantal specifieke situaties, zoals gebouwen met een verhoogd risico op brand, bijvoorbeeld parkeergarages of verkeerstunnels. Tot slot kan een gemeentelijke verordening of een vergunning die is afgegeven door de gemeente of de brandweer een brandmeldinstallatie verplicht stellen. Dit kan bijvoorbeeld het geval zijn bij evenementen waar veel mensen aanwezig zijn.

De noodzaak van brandmeldinstallaties

Het belang van een professioneel ontworpen brandmeldinstallatie kan nauwelijks worden overschat. De aanwezigheid ervan is een belangrijke maatregel om de veiligheid van mensen te waarborgen en (letsel)schade door brand zoveel mogelijk te voorkomen. Indien de eigenaar van een gebouw dat valt onder de hierboven genoemde categorieën in gebreke blijft op dit gebied, kan dit leiden tot hoge boetes en aansprakelijkheid voor alle gevolgen van een brand, zowel schade als letsel.

Wilt u meer weten?

Bent u verantwoordelijk voor de veiligheid in een gebouw en heeft u vragen? Wij nodigen u uit om contact op te nemen met onze experts op het gebied van brandveiligheid. Zij kunnen u helpen bij het ontwerpen van een branddetectiesysteem dat voldoet aan de wettelijke eisen en normen en dat past bij de specifieke risico’s en kenmerken van uw gebouw. Aarzel niet om contact met ons op te nemen voor een vrijblijvend adviesgesprek.